Wens herbegraven vlieger botst met bewaren grafrust


van onze verslaggever eric molenaar


BERKHOUT - De zuster van een omgekomen Ierse oorlogsvlieger wil de resten van het toestel bij Berkhout laten bergen en haar broer in eigen land herbegraven. De burgemeester van Wester-Koggenland wil de grafrust liever niet verstoren, maar zal berging niet tegenhouden. Ook de Ierse overheid bemoeit zich inmiddels met de kwestie.

Op 8 november komt Margaret Walsh-Kehoe (86) naar Berkhout om haar broer te herdenken. Zij zal die dag ook praten met burgemeester Sipkes.

Het is op 8 november precies 64 jaar geleden dat een Britse RAF Hampden bommenwerper na een nachtelijke missie bij Bocholt door een Duitse nachtjager werd neergeschoten. Het toestel stortte bij Berkhout neer, waarbij de vier bemanningsleden omkwamen. Twee bemanningsleden, sergeant John E. Kehoe en sergeant Stanley G. Mullenger worden sindsdien vermist. De anderen liggen begraven in Bergen.

Walsh-Kehoe probeert al jaren haar vermiste broer te vinden. Zij werd van het kastje naar de muur gestuurd, vertelt Ed IJsbrandij van de stichting Dare in Hoofddorp. Deze stichting, die de geschiedenis van de luchtslag boven Nederlands grondgebied onderzoekt, kon haar uiteindelijk wél helpen.

Volgens de stichting is vastgesteld dat de resten van een Hampden bommenwerper zich onder een akker bij het Westeinde in Berkhout bevinden. Zij meent dat de kans groot is dat de stoffelijke resten kunnen worden geborgen. Van bommen zou geen sprake zijn omdat het toestel op de terugweg was. Hoe de familie van Mullenger er over denkt is onduidelijk. De stichting Dare is er niet in geslaagd nabestaanden op te sporen.

Het gemeentebestuur van Wester-Koggenland heeft laten weten zich te houden aan de landelijk vastgestelde richtlijn dat vliegtuigwrakken, die zich onder de grond bevinden, worden beschouwd als veldgraf en daarom in beginsel onberoerd worden gelaten.

Dit staat tegenover bepalingen in de Verdragen van Genève, dat de overheid in wiens land vreemden zijn begraven die door vijandigheden zijn omgekomen, de terugkeer dient te vergemakkelijken van het stoffelijk overschot naar het land van herkomst, als naaste familieleden daarom verzoeken. Op die laatste bepaling beroept de Ierse ambassade zich in een brief, die gisteren is bezorgd bij de gemeente.

Burgemeester Sipkes zegt dat de gemeente het oorlogsgraf uit piëteitsoverwegingen ten aanzien van beide vliegers ongemoeid wil laten. Aan de andere kant wil de gemeente ook niet tegenwerken: ,,Als er een uitgewerkt voorstel komt zullen wij meewerken.''

Ed IJsbrandij van Dare denkt dat het mogelijk is de berging van bommen uit 1944, die 'verderop' in de grond zouden zitten, te combineren met deze klus. Daar is wel budget voor beschikbaar. Volgens IJsbrandij is de familie rooms-katholiek en vindt zij het van het grootste belang dat Kehoe wordt herbegraven in gewijde grond.

Bron: Noordhollands Dagblad, 1 november 2005