door Eric Molenaar
BERKHOUT - Mensen van de stichting Dare zijn gisteren ingezet bij het conserveren van gevonden wrakdelen van de bommenwerper in Berkhout. Ze waren hiertoe uitgenodigd door bergingsofficier Paul Petersen van de Koninklijke Luchtmacht.
Een snelle behandeling van de belangrijkste gevonden voorwerpen is belangrijk. Omdat de bommenwerper, die 66 jaar geleden is neergestort, in vette klei is beland komen de wrakstukken nu betrekkelijk gaaf aan de oppervlakte. Moeren kunnen na een spuitje kruipolie soms zonder probleem worden losgedraaid. Een van de boordwapens die zijn gevonden zou volgens Petersen met wat schoonmaakwerk zelfs weer schietklaar zijn: ,,Onvoorstelbaar.''
De voorwerpen konden zo gaaf blijven omdat oxydatie zijn verwoestende werk niet heeft kunnen doen, door gebrek aan zuurstof in de afsluitende kleilaag. De roest slaat echter meedogenloos toe zodra ze aan de oppervlakte komen. Ook verflagen hebben te lijden. Voorzitter Jan Uithol van Dare: ,,Als geverfd metaal na 66 jaar in de grond plotseling wordt blootgesteld aan zuurstof heeft de verf de neiging om binnen een uur op te krullen en los te laten van het metaal. Doordat chemische bestanddelen door de tijd uit de lak zijn getreden heeft die eigenlijk geen hechting meer. De beste methode om dat te voorkomen is de voorwerpen na opgraving direct onder water te houden en daarna meteen te behandelen met een transparante lak op waterbasis. Bij zware componenten is dat erg moeilijk, dus is snelheid geboden. Wij gebruiken altijd Glitsa, een vloerlak op waterbasis.''
Dare is een stichting die zich heeft gespecialiseerd in onderzoek naar de geschiedenis van de luchtoorlog. Zij is vanaf het begin betrokken bij het verzoek tot berging van de bommenwerper in Berkhout. Het zijn hobbyisten met veel kennis van zaken, die graag meewerken aan het conserveren van de wrakdelen. Uithol: ,,Conserveren staat bij de luchtmacht niet in het werkschema. Ze willen hier en daar nog wel eens iets met een spuitbus van lak voorzien, maar daar houdt het wel mee op. Het historisch besef speelt begrijpelijkerwijs een onderschikte rol omdat ze als opdracht ruimen hebben. Wij willen er graag aan meewerken zo veel mogelijk te bewaren voor het nageslacht en het publiek kennis laten maken met de tastbare overblijfselen van de luchtslag.''
Kapitein Petersen is blij met de samenwerking. De Dare-mensen gaan aan de slag, waar en wanneer daar gelegenheid voor is. ,,Het komt niet altijd uit, ik kan niet constant derden over de vloer hebben. Maar net als zij zijn wij ook liefhebbers. We hebben alleen geen tijd om alles uitgebreid te behandelen. En zij vinden het mooi werk.''
Bij de berging draaide het gisteren vooral om het verwerken van reeds afgegraven grond. Dieper graven kan weer als de installatie draait die is aangebracht om het grondwaterpeil onder de put te verlagen. Het hier onttrokken grondwater wordt elders teruggepompt, via stortbuizen die tot 25 meter diep in een zandlaag reiken.
Bron: Noordhollands Dagblad, 13 september 2007