'Respectvol voor mijn broers nagedachtenis'


Margaret Walsh in de documentaire 'Memories in Mud'

BERKHOUT - Ierse en Britse nabestaanden van de vliegers die bij Berkhout sneuvelden toen hun bommenwerper werd neergeschoten zijn onder de indruk van de manier waarop de makers van de documentaire ’Memories in Mud’ hun emoties in beeld hebben gebracht. ’Heel respectvol voor mijn broers nagedachtenis’, reageerde in Ierland Margaret Walsh.

Zij is de nu 90-jarige zus, die de berging van het toestel had aangevraagd. De bejaarde Ierse is herstellende van een operatie en kon mede daardoor niet zelf aanwezig zijn bij de première van de film, vorige week op het Internationaal Filmfestival in Breda. Namens haar kwamen haar dochters Margaret en Carmel over. Die zijn in de afgelopen jaren ook al meermalen in Berkhout geweest voor herdenkingsbijeenkomsten, op het weiland aan het Westeinde waar het wrak met de stoffelijke resten van John Kehoe en Stanley Mullenger uiteindelijk in 2007 is geborgen.
Zij toonden de dvd van ’Memories in Mud’ zondag aan hun moeder. Die was er erg blij mee. ,,Een beetje verdrietig door de herinnering, maar dat is oké’’, liet Carmel weten. ,,Mam vond dat de makers van de film een bijzondere prestatie hebben geleverd.’’
Waardig
’Waardig’, was na de première de eerste reactie van Sheila Hamilton, de dochter van Mary Irving, de verloofde van Kehoe.
In de film vertelt haar inmiddels overleden moeder, hoe zij bij de bus afscheid nam van de man ’die ze aanbad’. Ze hadden afgesproken dat hij haar een maand later, op zijn eerstvolgende verlof, in Ierland zou voorstellen aan zijn moeder. De buschauffeur, bang voor vertraging, maande het stel op te schieten. Terwijl ze naar elkaar zwaaiden wist Mary Irving niet dat zij hem voor het laatst zag.
Belangrijk
Dochter Sheila, die veel heeft gedaan om voor haar moeder uit te zoeken wat er met de vermiste Kehoe was gebeurd, vertelde hoe belangrijk het voor haar moeder was om te weten dat hij in mei 2008 op het oorlogskerkhof in Bergen een waardige rustplaats heeft gekregen. ,,Twee dagen voor ze overleed vroeg ze of ik het gedicht wilde voorlezen dat een dochter van de piloot had voorgedragen op de begrafenis.’’
Die dochter van piloot Chris Saunders, Jackie Purser, bracht een aangrijpende tekst over vier mannen die op hun basis Scampton nog grappen maakten, maar niet terugkeerden van hun vlucht naar Duitsland. ,,Mannen die we altijd zijn blijven missen, maar wiens offer niet voor niets is geweest’’, zei Jackie. Zij draagt dit ook in de documentaire voor.
Sheila Hamilton komt in mei opnieuw over naar Nederland. Op Bevrijdingsdag wil zij bloemen leggen bij de graven van de bemanning van de bommenwerper in Bergen en bij het monument dat na de berging is opgericht langs het Westeinde in Berkhout.
Op 6 mei zal zij ook de regionale première bijwonen die het Noordhollands Dagblad heeft georganiseerd in Filmhuis Hoorn.
De film heeft ook onder mensen die minder direct betrokken zijn reacties losgemaakt. Leo Hannewijk, directeur van het Internationaal Filmfestival, prijst het vakmanschap waarmee de Brabantse filmmakers Arthur van der Starre en Raoul de Zwart te werk zijn gegaan.
Waanzin
Huibert van Driel, directeur van Monshouwer, het bedrijf dat de berging in Berkhout heeft uitgevoerd, vindt dat de cineasten de documentaire ’met bescheidenheid, eerbied en het juiste gevoel voor de mens’ hebben gemaakt.
Van Driel: ,,We kunnen niet vaak en lang genoeg bewust gemaakt worden van de waanzin waar we tot op de dag van vandaag ergens ter wereld mee bezig zijn. Eigenlijk is het toch erg dat we ook nog in Nederland een complete bedrijfstak hebben die dagelijks bezig is met het letterlijk opruimen van ons verleden?’’

ERIC MOLENAAR

Het Noordhollands Dagblad organiseert een regionale première van deze film. Op 6 mei zijn er twee voorstellingen in Filmhuis Hoorn. Het aantal plaatsen is beperkt. Reserveren kan via www.filmhuishoorn.nl. De dvd van Memories in Mud zal speciaal voor lezers van het NHD te koop zijn voor 11 euro (normale prijs 14,95).