Door Eric Molenaar
BERKHOUT - De gemeente Koggenland gaat er van uit dat de berging van de wrakken van twee bommenwerpers uit de Tweede Wereldoorlog 950.000 euro gaat kosten. Van het Rijk wordt een bijdrage van 440.000 euro verwacht.
De gemeenteraad beslist op 23 april over het beschikbaar stellen van het resterende bedrag, 510.000 euro exclusief btw. Burgemeester en wethouders stellen voor dit geld uit de reserve voor nieuwe investeringen te halen. Op 26 maart komt het voorstel aan de orde in de commissie grondgebied. Waarnemend burgemeester Leonie Sipkes is optimistisch gestemd over het oordeel van de raad. De inschatting van de kosten is gebaseerd op recente bergingen in Opmeer, Hof van Twenthe, Werkendam en Wierden.
Het gaat in Koggenland om een Britse Hampden bommenwerper die sinds 8 november 1941 in Berkhout onder een weiland ligt, en om een Amerikaanse B24H Liberator die in juni 1944 bij Ursem is neergestort. Een van de belangrijkste redenen voor het bergingsplan is de aanwezigheid van explosieven in de vorm van boordmunitie en mogelijk onontplofte bommen, aldus het voorstel. Die liggen er nu 65 jaar en het risico bestaat dat ze instabiel worden en spontaan tot ontploffing komen.
Bovendien is in het geval van Berkhout sprake van een verzoek van nabestaanden om tot berging over te gaan. In of bij het vliegtuigwrak liggen de stoffelijke resten van twee schutters: de Ier John Kehoe en de Brit Stanley Mullenger. De zuster van Kehoe wil zijn lichaam laten herbegraven in gewijde Ierse grond.
September
Als de raad instemt kan de bommenwerper in Berkhout in september en die in Ursem in oktober worden geborgen. Twee bommen die elders in Berkhout en Ursem zouden liggen worden in de tussentijd 'meegenomen'.
Bodemonderzoek heeft uitgewezen dat de vervuiling bij de wrakken miniem is. Dat maakt het mogelijk in beide gevallen een bouwput te maken zonder damwanden te hoeven slaan, wat de operatie veel kostbaarder zou maken. Er komen putten van 25 bij 25 meter, waarbij tot zeven meter diep laagje voor laagje wordt weggegraven en gespoeld. Grondwater wordt weggepompt via buizen die 25 meter diep de grond ingaan. Om in totaal 200.000 kubieke meter zuurstofloos water met nitraten en fosfaten te mogen lozen zijn vergunningen nodig. Ook voor de onttrekking van grondwater is een vergunning nodig, en de procedure om er een te krijgen vergt een half jaar.
Omdat het werk nog moet worden aanbesteed wil de gemeente geen inzage geven in de begroting van 950.000 euro. Het Rijk vergoedt, boven een drempelbijdrage van 2,50 euro per inwoner, maximaal 80 procent van de kosten. Als er in een jaar meer bergingen zijn krijg elke aanvrager minder. Koggenland gaat veiligheidshalve uit van 50 procent. De gemeente is zeker van een rijksbijdrage, omdat de stafofficier vliegtuigbergingen in september 2006 een positief advies heeft afgegeven.
De officier kon gisteren niet aangeven of er dit jaar al meer bergingen op stapel staan.
Als de berging doorgaat
komt er een speciale internetsite voor informatie. Er zijn ook plannen om open
dagen te organiseren en schoolklassen te ontvangen die de berging aangrijpen
om zich te verdiepen in de oorlog.
Bron: Noordhollands Dagblad,
16 maart 2007
Uitzending
RTV Noord-Holland